કેનેડામાં G7 સમિટ માટે પીએમ મોદીને મળેલું ખાસ આમંત્રણ બન્ને દેશોના સંબંધોમાં સુધારાનો સંકેત આપે છે કે કેમ ?
X
સંજય દવે, અમદાવાદ
આમ જુઓ તો ભારત અને કેનેડાના સબંધમાં વધુ ખટાસ નિજ્જર કેસ ઉપર થયેલી રાજદ્વારી અસ્થિરતા બાદ વધુ વણસેલા જોવા મળ્યાં, અનેક તર્ક વિતર્ક બાદ પણ ભારતીયોને કેનેડા જતાં કોઈ રોકી કે અટકાવી શક્યું નહીં તે પણ એટલીજ વાસ્તવિકતા છે. 2023માં કેનેડા દ્વારા બ્રિટિશ કોલંબિયામાં શીખ અલગતાવાદી હરદીપ સિંહ નિજ્જરની હત્યામાં ભારતીય એજન્ટો સામેલ હોવાના આરોપ બાદ ભારત અને કેનેડા વચ્ચેના સંબંધોમાં તિરાડ પડી હતી.
આ આરોપને ભારતે સખત રીતે નકારી કાઢ્યો હતો, જેના કારણે બંને પક્ષોના રાજદ્વારીઓને હાંકી કાઢવામાં આવ્યા હતા. ઓક્ટોબર 2024માં, બંને રાષ્ટ્રોએ સતત પરસ્પર આરોપો વચ્ચે છ-છ રાજદ્વારીઓને હાંકી કાઢ્યા હતા.
G7 આમંત્રણ ખરેખર શું સાબિત કરે છે....?
નવા કેનેડિયન પીએમ માર્ક કાર્નીની અને ભારતીય પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીની દ્રષ્ટિએ...
ભારે આક્ષેપો છતાં, કેનેડા (પીએમ કાર્ની હેઠળ) એ પીએમ મોદીને કાનાનાસ્કિસમાં (15-17 જૂન, 2025) 51મા G7 સમિટમાં ઔપચારિક રીતે આમંત્રિત કર્યા છે, જેમાં વૈશ્વિક પુરવઠા શૃંખલાઓમાં ભારતની મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા અને વિશ્વની 5મી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા તરીકેની માન્યતાનો સ્પષ્ટ ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે.
કાર્નેએ આમંત્રણને વ્યૂહાત્મક પસંદગી તરીકે ઉલ્લેખ કર્યો છે, જેમાં ઊર્જા, AI, મહત્વપૂર્ણ ખનિજો અને આર્થિક વાટાઘાટોમાં ભારતના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો છે. આમ કેનેડાના PM દ્વારા જાણે પરંપરાગત G7 ગતિશીલતાથી આગળ વધીને વ્યક્તિગત સબંધની ભૂમિકાને મજબૂત કરતાં હોય તે પ્રકારની પરિસ્થિતિ ચર્ચાતી હોય તેવું લાગી રહ્યું છે.
ભારતીય પ્રતિભાવ....
વડા પ્રધાન મોદીએ આમંત્રણનો સ્વીકાર્યું અને ઉષ્માભર્યો પ્રતિભાવ પણ આપ્યો, જેમાં "નવીકરણ પામેલા ઉત્સાહ", લોકશાહી અને લોકો-થી લોકો વિશે વાત કરી..
ભૂતપૂર્વ ભારતીય રાજદ્વારી, ડી.પી. શ્રીવાસ્તવ, ભારત G7 સભ્ય ન હોય તો પણ વ્યાપક દ્વિપક્ષીય જોડાણને રીસેટ કરવા માટે શિખર સંમેલનને એક યોગ્ય ક્ષણ તરીકે જુએ છે.
રાજકીય સંકેત: આ પગલાને રાજકીય રીતે સંપૂર્ણ રાજદ્વારી પુનઃસ્થાપન ને બદલે આંશિક રીતે શ્રેષ્ઠ રીતે સમજવામાં આવે છે.
સકારાત્મક સંકેતો
ઉચ્ચતમ સ્તરે સંવાદની વૃદ્ધિ - વડા પ્રધાન કાર્ની અને મોદી આખરે ફરીથી રૂબરૂ મળશે.
કાયદા અમલીકરણ અને વેપાર નીતિની ચેનલોની સંભવિત પુનઃસક્રિયતા જે ઠંડી પડી અને વચ્ચે થોભાવવામાં આવી હતી.
સંદેશ સ્પષ્ટ છે: રાજકીય સંઘર્ષ છતાં સપ્લાય ચેઇન, આબોહવા અને AI જેવા વ્યવહારિક ક્ષેત્રોને પ્રાથમિકતા આપવામાં આવી રહી છે.
વિલંબિત અવરોધો
વિશ્વ શીખ સંગઠન સહિત શીખ સમાજના કેનેડિયન જૂથો, આ પ્રકારના ભારતીય પ્રધાનમંત્રીને આપવામાં આવેલાં આમંત્રણને વિશ્વાસઘાત માને છે, તેને નિજ્જરની આસપાસ વણ ઉકેલાયેલી ન્યાય ચિંતાઓને અવગણવા તરીકે જુએ છે. હત્યા અને ડાયસ્પોરાના કાયદો અને વ્યવસ્થાની ચિંતાઓને ઘેરી લેતી સંવેદનશીલ આંતરિક રાજનીતિ હજુ પણ રાજકીય પંડિતો ની વાત માનવામાં આવે તો પરિસ્થિતિ અસ્પષ્ટ હોય તેવું હાલ તો લાગી રહ્યું છે.સામાન્ય રીતે સમગ્ર બાબતે સત્ય ત્યારે સમજાશે જ્યારે G7 મીટ બાદ બન્ને દેશો વચ્ચે કોઈ અન્ય વ્યવહાર જોવાં મળે તો.
વ્યૂહાત્મક સ્પર્ધા:
વેપાર વિરુદ્ધ સિદ્ધાંતો
કેનેડિયન પ્રધાનમંત્રી કાર્નેનો નિર્ણય કેનેડાના વ્યાપક આર્થિક કેન્દ્રને સંકેત આપે છે જે યુ.એસ. પર વધુ પડતી નિર્ભરતાથી દૂર છે, જે ભારત જેવા ભાગીદારો સાથે વૈવિધ્યકરણ માંગે છે
આ પગલું મોદીને વ્યાપક કાયદેસરતા પણ પ્રદાન કરે છે: ભારતને વૈશ્વિક આર્થિક હેવીવેઇટ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે - તેનો બિન-G7 દરજ્જો હોવા છતાં, તે 2019 થી વારંવાર મહેમાન છે.
દૃષ્ટિકોણ: કામચલાઉ આશાવાદ...
રાજકીય ગતિશીલતાનો સારાંશ: પ્રતીકાત્મક પ્રગતિની વાત કરવામાં આવે તો કેનેડા તરફથી મળેલા G7 સમિટ ના: આમંત્રણ અને પીએમ મોદીની સ્વીકૃતિ,આ બન્ને એક નોંધપાત્ર રાજદ્વારી પુનર્નિર્માણ દર્શાવે છે—કાર્નેના આ નિર્ણય હેઠળ એક સંકેત છે કે દ્વિપક્ષીય જોડાણ લાંબા સમયથી ચાલતા વિવાદો કરતાં વધુ મહત્વનું છે.
રાજકીય એકતા પર વ્યવહારિક પુનર્નિર્માણ
G7 મીટ દરમ્યાન બંને દેશના પીએમ સ્થાનિક વૈશ્વિક મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરે તેવી શક્યતા છે, પરંતુ નિજ્જર કેસ પર ચાલી રહેલા તણાવને બન્ને દેશ એક સમજણ પૂર્વકની ચર્ચા બાદ તાત્કાલિક રીતે સંપૂર્ણ પણે અટકાવી શકાશે તેવું તો હાલ લાગી રહ્યું છે.
લાંબા ગાળાનો માર્ગની રીતે જોઈએ તો શિખર સંમેલન કાયદા અમલીકરણ સહયોગને પુનઃસ્થાપિત કરવા, આર્થિક વાટાઘાટો (વેપાર અને ટેકનોલોજી સહિત) ને પુનર્જીવિત કરવા અને રેટરિકને દૂર કરવા માટેનો તબક્કો સેટ કરી શકે છે—પરંતુ સ્થાનિક હિસ્સેદારોના વિચારણાઓ (દા.ત., શીખ ડાયસ્પોરા વિરોધ) ખાસ કરીને કેનેડા અને ભારત દેશમાં પ્રભાવ પાડવાનું ચાલુ રાખશે.પણ આખરે આફતને અવસરમાં બદલી નાખવાની આવડત અને અનોખી રાજનીતિના સફળ નેતા પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદી હાલ તો દુનિયાની સામે કેનેડા દ્વારા મળેલા આમંત્રણ મેઓવીને સાબિત કરી દીધું કે બન્ને દેશના રાજનૈતિક સંબંધ અને વિવાદ અરસપરસ અલગ અને જુદી બાબત છે.
FOLLOW US ON SOCIAL MEDIA PLATFORM
TV13 Web : http://www.tv13gujarati.com/
Facebook: https://www.facebook.com/tv13gujarati
Twitter : https://twitter.com/tv13gujarati
Instagram : https://instagram.com/tv13gujarati
linkedin : https://www.linkedin.com/company/9095...
WhatsApp Channel : https: //whatsapp.com/channel/
WhatsApp Group : https://chat.whats
