18મી લોકસભાનું પ્રથમ સત્ર 24 જૂનથી શરૂ થવા જઈ રહ્યું છે. 26 જૂને લોકસભા તેના નવા અધ્યક્ષની પસંદગી કરશે. માનવામાં આવી રહ્યું છે કે વિપક્ષ પણ સ્પીકરની ચૂંટણીમાં પોતાનો ઉમેદવાર ઉતારી શકે છે. લોકસભા ચૂંટણી 2024ના પરિણામો 4 જૂને આવ્યા હતા. ભાજપની આગેવાની હેઠળના એનડીએએ 293 બેઠકો જીતી છે, જ્યારે ઈન્ડિયા બ્લોકે 234 બેઠકો જીતી છે.
સૂત્રોનું માનીએ તો જો વિરોધ પક્ષોને ડેપ્યુટી સ્પીકરનું પદ નહીં આપવામાં આવે તો તેઓ સ્પીકર પદ માટે પોતાનો ઉમેદવાર ઊભો કરી શકે છે. આ અંગેનો અંતિમ નિર્ણય સંસદ સત્રની શરૂઆત પહેલા લેવામાં આવશે.
લોકસભા ચૂંટણી 2024માં 'ઈન્ડિયા' બ્લોક (વિપક્ષ)ની બેઠકો વધવાથી નીચલા ગૃહને પણ 10 વર્ષ પછી વિપક્ષનો નેતા મળશે. આ ઉપરાંત વિપક્ષ પણ ઉપપ્રમુખ પદ માટે ચૂંટણીની આશા સેવી રહ્યા છે. ઉપાધ્યક્ષનું પદ છેલ્લા પાંચ વર્ષથી ખાલી છે.
17મી લોકસભામાં ડેપ્યુટી સ્પીકરનું પદ પાંચ વર્ષ સુધી ખાલી રહ્યું હતું. ઉપરાંત, આ બીજી વખત હતું જ્યારે ગૃહમાં વિરોધ પક્ષનો કોઈ નેતા નહોતો. સામાન્ય રીતે ઉપાધ્યક્ષ પદ વિપક્ષને આપવામાં આવે છે. એક વિપક્ષી નેતાનું કહેવું છે કે તેઓ ગૃહમાં દબાણ લાવશે જેથી આ વખતે ઉપાધ્યક્ષનું પદ ખાલી ન રહે.
જનતા દળ (યુનાઇટેડ)ના નેતા કેસી ત્યાગીએ એક દિવસ પહેલા કહ્યું હતું કે તેમની પાર્ટી અને તેલુગુ દેશમ પાર્ટી (ટીડીપી) ભાજપના નેતૃત્વ હેઠળના NDA ગઠબંધનનો ભાગ છે અને લોકસભા અધ્યક્ષ પદ માટે ભાજપ દ્વારા નામાંકિત ઉમેદવારને સમર્થન કરશે. ત્યાગીએ કહ્યું, 'JDU (જનતા દળ-યુનાઈટેડ) અને TDP (તેલુગુ દેશમ પાર્ટી) NDAમાં મજબૂતીથી છે. અમે ભાજપ દ્વારા (સ્પીકર માટે) નામાંકિત વ્યક્તિનું સમર્થન કરીશું.
તેમને કેટલાક વિપક્ષી નેતાઓની ટિપ્પણીઓ વિશે પૂછવામાં આવ્યું હતું કે નવા લોકસભા અધ્યક્ષ TDP અથવા JD-Uમાંથી હોઈ શકે છે. તેના પર તેમણે કહ્યું કે ભાજપ કેન્દ્રમાં તેના સાથી પક્ષો સાથે ગઠબંધન સરકારનું નેતૃત્વ કરી રહી છે. ટીડીપી અને જેડીયુ એનડીએ સાથે છે. અમે ભાજપ દ્વારા (સ્પીકર માટે) નામાંકિત વ્યક્તિનું સમર્થન કરીશું.
વિપક્ષે કહ્યું- જેડીયુ અને ટીડીપીએ તેમના સ્પીકર બનાવવા જોઈએ
આમ આદમી પાર્ટીએ સોમવારે એનડીએના ઘટક પક્ષો ટીડીપી અને જેડી(યુ)ને એ સુનિશ્ચિત કરવા કહ્યું કે લોકસભા સ્પીકર બેમાંથી કોઈ એક પક્ષમાંથી છે. AAPએ કહ્યું કે આ તેમના હિતની સાથે બંધારણ અને લોકશાહીના હિતમાં પણ હશે. રાજસ્થાનના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી અશોક ગેહલોતે બુધવારે આરોપ લગાવ્યો હતો કે જો ભાજપ લોકસભા સ્પીકર પદ જાળવી રાખે છે, તો તેના સહયોગી પક્ષો TDP અને JDU તેમના સાંસદોના હોર્સ ટ્રેડિંગ માટે તૈયાર રહે.
કેન્દ્રીય સંસદીય બાબતોના પ્રધાન કિરેન રિજિજુએ બુધવારે જણાવ્યું હતું કે 18મી લોકસભાનું પ્રથમ સત્ર 24 જૂનથી શરૂ થશે અને 3 જુલાઈએ સમાપ્ત થશે. 9-દિવસીય વિશેષ સત્ર દરમિયાન, લોકસભાના અધ્યક્ષની પસંદગી કરવામાં આવશે અને સંસદના નવા સભ્યો (સાંસદ) શપથ લેશે.
દરમિયાન, રાજ્યસભાનું 264મું સત્ર 27 જૂનથી 3 જુલાઈ, 2024 દરમિયાન યોજાશે. 2014 પછી આ પહેલું સંસદ સત્ર છે, જેમાં ભાજપ ઓછી તાકાત સાથે સત્તામાં પરત ફર્યું છે. રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુ 27 જૂને બંને ગૃહોની સંયુક્ત બેઠકને સંબોધિત કરશે.
નવા ચૂંટાયેલા સાંસદો શપથ લેશે
તે આગામી પાંચ વર્ષ માટે નવી સરકારના રોડમેપની રૂપરેખા આપી શકે છે. રાષ્ટ્રપતિના અભિભાષણ પછી, વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સંસદમાં તેમના મંત્રી પરિષદની રજૂઆત કરે તેવી અપેક્ષા છે. સત્રના પ્રથમ ત્રણ દિવસ દરમિયાન નવા ચૂંટાયેલા સાંસદો શપથ લેશે અને લોકસભાના અધ્યક્ષની પસંદગી કરશે.
વિપક્ષ પાસે 230 થી વધુ સભ્યો સાથે લાંબા સમયથી તેની સૌથી મોટી તાકાત છે, અને કોંગ્રેસ, જેની પાસે લોકસભામાં 99 સાંસદો છે, શેરબજાર કૌભાંડ અને NEET પરીક્ષામાં કથિત અનિયમિતતાના આરોપોને લઈને પહેલાથી જ સરકાર પર હુમલો કરી રહી છે. જેના કારણે આગામી સંસદ સત્ર તોફાની બને તેવી પૂરી સંભાવના છે.