શિયાળાની ઋતુમાં ફ્લૂ અને અન્ય રોગોનું જોખમ પણ વધી જાય છે. નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકો શિયાળામાં ઘણીવાર રોગોનો શિકાર બને છે. આવી સ્થિતિમાં આ સિઝનમાં રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત રાખવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ બની જાય છે. તંદુરસ્ત જીવનશૈલી અને સંતુલિત આહાર શિયાળામાં ફ્લૂથી બચવામાં અને રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
ફ્લૂની મોસમ દરમિયાન પોષક તત્વોથી ભરપૂર આહાર સાથે કેટલાક સપ્લિમેન્ટ્સ લેવા જરૂરી બની જાય છે. વિટામિન સી અને ડી તેમજ ઝિંક અને સેલેનિયમથી ભરપૂર પૂરક આપણી રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત બનાવે છે. આ સપ્લીમેન્ટ્સ શરીરમાં કોઈપણ પ્રકારના પોષક તત્વોની ઉણપને પૂરી કરવા અને મોસમી રોગો સામે લડવા માટે શરીરને તૈયાર કરે છે. તો ચાલો જાણીએ તે સપ્લીમેન્ટ્સ વિશે જે રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવાનું કામ કરે છે અને શરીરને રોગોથી દૂર રાખવામાં મદદ કરે છે.
1. વિટામિન સી
વિટામિન સી રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત બનાવે છે અને શરીરને રોગો સામે લડવા માટે મજબૂત બનાવે છે. વિટામિન સી ઓક્સિડેટીવ તણાવ ઘટાડે છે, અને સૂક્ષ્મજીવાણુઓને મારવા અને ચેપ દૂર કરવા માટે કામ કરે છે. તે શરીરમાં વિટામિન બી અને ટી કોષોના વિકાસમાં પણ મદદ કરે છે. શરીરમાં વિટામિન સીની ઉણપને કારણે રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી પડી જાય છે, જેના કારણે શરીરમાં ચેપનો ખતરો વધી જાય છે. દરરોજ 100-200 મિલિગ્રામ વિટામિન સી લેવાથી ચેપ અટકાવી શકાય છે. તે જ સમયે જ્યારે શરીરના કોઈપણ ભાગમાં સોજો હોય અથવા ચયાપચય સંબંધિત કોઈ સમસ્યા હોય ત્યારે વિટામિન સીની વધુ માત્રાની જરૂર પડે છે.
વિટામીન C ના સ્ત્રોત: સાઇટ્રસ ફળો, બેરી, કેળા, કેપ્સિકમ અને સ્ટ્રોબેરી.
2. ઝીંક
રોગપ્રતિકારક શક્તિ માટે ઝિંક ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. ઝિંક શરીરના કોષોને અસર કરે છે. શરીરમાં તેની ઉણપ B અને T કોષોના વિકાસ અને કાર્યને પણ અસર કરે છે. શરીરમાં લાંબા સમય સુધી ઝિંકની ઉણપ સંધિવા જેવા બળતરા રોગોને પ્રોત્સાહન આપે છે.
ઝીંકના સ્ત્રોત: ડેરી, સૂકા ફળો, કઠોળ અને કઠોળ, ફળો, પાલક અને મશરૂમ્સ.
3. વિટામિન ડી
વિટામિન ડી શરીરમાં કેલ્શિયમ, ફોસ્ફરસ અને માંસપેશીઓને સ્વસ્થ રાખવાની સાથે રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવામાં મહત્વનો ભાગ ભજવે છે. શરીરમાં વિટામિન ડીની ઉણપથી હાડકાં સંબંધિત ઘણી સમસ્યાઓ થઈ શકે છે. જેમ કે- રિકેટ્સ, ઑસ્ટિયોપોરોસિસ
વિટામિન ડીના સ્ત્રોતો: સૂર્યપ્રકાશ, માછલી, ફોર્ટિફાઈડ ડેરી, ઈંડાની જરદી અને ફોર્ટિફાઈડ અનાજ
4. વિટામિન એ
વિટામિન એ આપણી ત્વચા અને રોગપ્રતિકારક શક્તિ બંને માટે જરૂરી છે. વિટામિન A શરીરના કોષોના વિકાસને અસર કરે છે. તેની ઉણપ રોગપ્રતિકારક શક્તિને અસર કરે છે, જે ચેપનું જોખમ વધારી શકે છે.
વિટામિન A ના સ્ત્રોત: ગાજર, શક્કરિયા, પાલક અને કેળા.
5. સેલેનિયમ
સેલેનિયમમાં મજબૂત એન્ટીઑકિસડન્ટ ગુણધર્મો છે. તે શરીરમાં કોષોના વિકાસમાં મદદ કરે છે. તેની ઉણપને કારણે શરીરમાં રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી પડી જાય છે, જેના કારણે ચેપનો ખતરો વધી જાય છે.
સેલેનિયમના સ્ત્રોત: બ્રાઝિલ નટ્સ, સૂર્યમુખીના બીજ, બ્રાઉન રાઇસ અને સીફૂડ
6. વિટામિન B6
વિટામિન B6 રોગપ્રતિકારક શક્તિ માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. તે શરીરમાં હિમોગ્લોબિન ઉત્પન્ન કરવામાં મદદ કરે છે અને કોષોના વિકાસમાં મદદ કરે છે. તેની ઉણપને કારણે રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી પડી જાય છે અને શરીર રોગોનું ઘર બની જાય છે.
વિટામિન B6 ના સ્ત્રોત: ઈંડા, માછલી, બટાકા, કેળા અને ફોર્ટિફાઈડ અનાજ
શરીરમાં કોઈપણ વિટામિનની ઉણપને દૂર કરવા માટે, કોઈપણ પ્રકારના સપ્લિમેન્ટ લેતા પહેલા ડૉક્ટરની સલાહ લો. શિયાળાની ઋતુમાં સ્વસ્થ આહાર અને કસરતની મદદથી રોગપ્રતિકારક શક્તિને સરળતાથી વધારી શકાય છે. તેમ છતાં જો શરીરમાં પોષક તત્વોની ઉણપ ચાલુ રહે તો ડોક્ટરની સલાહ મુજબ સપ્લીમેન્ટ્સ લો.