મહા કુંભ 2025 VS 2013: ભારતનો મેગા મેળો કેવી રીતે મોટો, ભવ્ય, વધુ ટેક-સેવી બન્યો છે
આ વર્ષનો કુંભ માત્ર એક ધાર્મિક પ્રસંગ નથી પરંતુ વૈશ્વિક મેળો છે. સીએમ યોગી કહે છે કે વધેલું બજેટ વિશ્વભરના ભક્તો માટે વિશ્વ-સ્તરીય માળખાકીય સુવિધાઓ બનાવવાની અમારી પ્રતિબદ્ધતાને પ્રતિબિંબિત કરે છે. પ્રયાગરાજનું પવિત્ર શહેર મહા કુંભ 2025ની યજમાની માટે તૈયારી કરી રહ્યું છે, ત્યારે આ પ્રદેશમાં ઉત્સાહ અને ભક્તિનો માહોલ છવાઈ ગયો છે. આ વર્ષનો કુંભ મેળો એક અપ્રતિમ આધ્યાત્મિક મેળાવડો બનવાનું વચન આપે છે, જે મહા કુંભ 2013ની ભવ્યતા અને સ્કેલને વટાવે છે. ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને સુવિધાઓમાં પરિવર્તનકારી વિકાસ સાથે, તે ભારતના સમૃદ્ધ સાંસ્કૃતિક વારસાને સાચવીને આધુનિક શાસનના પ્રમાણપત્ર તરીકે ઊભો છે.
X
જીગર દેવાણી
મહા કુંભ 2025 VS 2013: ભારતનો મેગા મેળો કેવી રીતે મોટો, ભવ્ય, વધુ ટેક-સેવી બન્યો છે
આ વર્ષનો કુંભ માત્ર એક ધાર્મિક પ્રસંગ નથી પરંતુ વૈશ્વિક મેળો છે. સીએમ યોગી કહે છે કે વધેલું બજેટ વિશ્વભરના ભક્તો માટે વિશ્વ-સ્તરીય માળખાકીય સુવિધાઓ બનાવવાની અમારી પ્રતિબદ્ધતાને પ્રતિબિંબિત કરે છે. પ્રયાગરાજનું પવિત્ર શહેર મહા કુંભ 2025ની યજમાની માટે તૈયારી કરી રહ્યું છે, ત્યારે આ પ્રદેશમાં ઉત્સાહ અને ભક્તિનો માહોલ છવાઈ ગયો છે. આ વર્ષનો કુંભ મેળો એક અપ્રતિમ આધ્યાત્મિક મેળાવડો બનવાનું વચન આપે છે, જે મહા કુંભ 2013ની ભવ્યતા અને સ્કેલને વટાવે છે. ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને સુવિધાઓમાં પરિવર્તનકારી વિકાસ સાથે, તે ભારતના સમૃદ્ધ સાંસ્કૃતિક વારસાને સાચવીને આધુનિક શાસનના પ્રમાણપત્ર તરીકે ઊભો છે.
આ ઇવેન્ટનું રૂ. 5010 કરોડનું આશ્ચર્યજનક બજેટ, કેન્દ્ર સરકારની રૂ. 2010 કરોડની ગ્રાન્ટ દ્વારા સમર્થિત, 2013ના કુંભ માટે ફાળવવામાં આવેલા રૂ. 1214 કરોડમાંથી એક સ્મારક કૂદકો દર્શાવે છે. ઉત્તર પ્રદેશના મુખ્ય પ્રધાન યોગી આદિત્યનાથે ટિપ્પણી કરી, “આ વર્ષનો કુંભ માત્ર એક ધાર્મિક પ્રસંગ નથી પરંતુ વૈશ્વિક તમાશો છે. વધેલું બજેટ વિશ્વભરના શ્રદ્ધાળુઓ માટે વિશ્વ-સ્તરીય ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર બનાવવાની અમારી પ્રતિબદ્ધતાને પ્રતિબિંબિત કરે છે.”
આર્થિક અસર: 2013 થી 2025 સુધી
મહાકુંભ હંમેશા આર્થિક ગતિવિધિઓનું મુખ્ય પ્રેરક રહ્યું છે. 2013ના કુંભમાં અંદાજે 12,000 કરોડ રૂપિયાની આવક થઈ હતી. 2019 સુધીમાં, આ આંકડો વધીને રૂ. 1.2 લાખ કરોડ થઈ ગયો, એમ કન્ફેડરેશન ઓફ ઈન્ડિયન ઈન્ડસ્ટ્રી (CII)ના અભ્યાસ મુજબ. કુંભ સાથે જોડાયેલી આર્થિક પ્રવૃત્તિઓએ 2019માં વિવિધ ક્ષેત્રોમાં 6 લાખથી વધુ કામદારો માટે રોજગારીનું સર્જન કર્યું હતું. 2025 માટે, નિષ્ણાતો અંદાજે આવકની સંભાવના રૂ. 2 લાખ કરોડથી રૂ. 2.5 લાખ કરોડની વચ્ચે રહેવાની છે, જે તેના વિશાળ સ્કેલ અને આર્થિક મહત્વને રેખાંકિત કરે છે.
ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પરિવર્તન
મહાકુંભ મેદાન 2013માં 16 ચોરસ કિલોમીટરથી વિસ્તરીને 2025માં 40 ચોરસ કિલોમીટરમાં વિસ્તર્યું છે, જે 45 દિવસમાં અંદાજિત 40 કરોડ યાત્રિકોને સમાવવા માટે ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યું છે, જે 2013માં 16 કરોડ હતું. મહાકુંભ નગર જિલ્લાની રચના સાથે 25 સેક્ટર અને 56 પોલીસ સ્ટેશન, ઝીણવટપૂર્વકનું આયોજન દર્શાવે છે. “મહા કુંભ 2025નું સ્કેલ અભૂતપૂર્વ છે. આ પરિવર્તન દર્શાવે છે કે આપણે આટલી મોટી ઇવેન્ટનું સંચાલન કરવામાં કેટલા આગળ આવ્યા છીએ,” તૈયારીઓની દેખરેખ રાખતા વરિષ્ઠ અધિકારી ડો. શૈલેન્દ્ર સિંહે જણાવ્યું હતું.
ભક્તો માટે સુધરેલી સુવિધાઓ
શૌચાલયની સંખ્યા 2013 માં 33,903 થી વધીને 2025 માં 1.5 લાખ થઈ ગઈ છે, જે 300 પોર્ટેબલ એકમો દ્વારા પૂરક છે. યાત્રાળુઓ માટે સલામત અને આરોગ્યપ્રદ વાતાવરણ સુનિશ્ચિત કરીને ચેન્જ રૂમ ચાર ગણો વધીને 10,000 થયો છે. મહાકુંભ નગરના સેનિટેશન હેડ રમેશ તિવારીએ જણાવ્યું હતું કે, “અમારો ઉદ્દેશ્ય માત્ર આધ્યાત્મિક અનુભવ જ નહીં પણ દરેક માટે સલામત અને સ્વચ્છ વાતાવરણ પ્રદાન કરવાનો છે.
મધ્યપ્રદેશના વિદિશાના નિયમિત તીર્થયાત્રી નવલ રઘુવંશીએ તેમનો અનુભવ શેર કર્યો: “હું પણ 2013માં મહા કુંભમાં આવ્યો હતો. તે સિસ્ટમ અને આજની સિસ્ટમમાં ઘણો તફાવત છે. સુવિધાઓ વધી છે. અગાઉ, અમારી શિબિરમાં ત્રણ શૌચાલય હતા; આ વખતે, અમારી પાસે 11 છે. અમને બે નળ મળતા હતા; હવે અમારી પાસે છ નળ છે.”
ઉન્નત પરિવહન
પરિવહનમાં નોંધપાત્ર સુધારાઓ થયા છે. 200 વાતાનુકૂલિત બસો સહિત 7,000 થી વધુ બસો અને 200 થી વધુ ચાર્ટર ફ્લાઈટ્સ 23 શહેરોમાંથી નિયમિત ફ્લાઈટ્સને પૂરક બનાવશે. વધુમાં, 3,000 વિશેષ ટ્રેનો એકીકૃત કનેક્ટિવિટી સુનિશ્ચિત કરશે, જે આશરે 5 લાખ મુસાફરોના દૈનિક પ્રવાહને નિયંત્રિત કરવા માટે તૈયાર છે.
લાઇટિંગ અને ઊર્જા
391 કરોડની ફાળવણી સાથે, કુંભ વિસ્તારમાં લાઇટિંગ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરમાં નોંધપાત્ર પ્રગતિ જોવા મળી છે. સેટઅપમાં 1,532 કિલોમીટર વાયરિંગ, 67,000 સ્ટ્રીટલાઇટ અને 170 સબસ્ટેશનનો સમાવેશ થાય છે. "કુંભને પ્રકાશિત કરવો તેટલું જ પ્રતીકાત્મક છે જેટલું તે વ્યવહારુ છે, જે લાખો લોકોને માર્ગદર્શન આપે છે તે આધ્યાત્મિકતાના પ્રકાશને મૂર્ત બનાવે છે," એ.કે. મિશ્રા, મહા કુંભ 2025 માટે મુખ્ય ઇજનેર.
તકનીકી નવીનતાઓ
સુરક્ષા અને કાર્યક્ષમતા સુનિશ્ચિત કરતી ડ્રોન, AI-સંચાલિત કેમેરા અને ચહેરાની ઓળખ પ્રણાલી સાથે આ વર્ષના કુંભમાં ટેક્નોલોજી મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવશે. આધ્યાત્મિક કાર્યક્રમોમાં ટેક્નોલોજીને એકીકૃત કરવા માટે બેન્ચમાર્ક સેટ કરીને, મુલાકાતીઓને સમર્પિત Google ચેટ સુવિધા દ્વારા રીઅલ-ટાઇમ સહાયની ઍક્સેસ હશે.
રેકોર્ડબ્રેક હાજરી
29 જાન્યુઆરીના રોજ મૌની અમાવસ્યા પર સૌથી વધુ હાજરી 4 કરોડ ભક્તોની થવાની ધારણા છે, જે 2013માં નોંધાયેલા 3 કરોડને વટાવી જાય છે. જાણીતા આધ્યાત્મિક નેતા સ્વામી આનંદ ગિરીએ ટિપ્પણી કરી, “મહા કુંભ 2025 માત્ર એક પ્રસંગ નથી; આ એક એવી ઘટના છે જે માનવતાને શ્રદ્ધા અને ભક્તિમાં જોડે છે.”
પરંપરા અને આધુનિકતાનો સમન્વય
પરંપરા અને આધુનિકતાના સમન્વય સાથે, મહા કુંભ 2025 આધ્યાત્મિક મેળાવડાને ફરીથી વ્યાખ્યાયિત કરવા માટે તૈયાર છે. તે ભારતના સમૃદ્ધ સાંસ્કૃતિક વારસા અને નવીન ક્ષમતાઓના દીવાદાંડી તરીકે સેવા આપે છે, જે વિશ્વભરના લાખો ભક્તો માટે એક અવિસ્મરણીય અનુભવનું વચન આપે છે. પ્રયાગરાજ વિશ્વને આવકારવા તૈયાર છે તેમ, મહા કુંભ 2025 માત્ર પ્રગતિનું ઉદાહરણ જ નહીં પરંતુ વિશ્વાસ અને એકતાના કાયમી સારને પણ પુનઃપુષ્ટ કરે છે.
