રશિયન રાષ્ટ્રપતિએ ઈરાનના વિદેશ મંત્રી સાથે કરી મહત્વપૂર્ણ ચર્ચા, જાણો શું છે મામલો
રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન અને ઈરાનના વિદેશ મંત્રી અબ્બાસ અરાકચી વચ્ચે મોસ્કોમાં આજે યોજાયેલી બેઠકમાં દ્વિપક્ષીય સંબંધો તેમજ વૈશ્વિક સ્તરે અસરો પેદા કરનાર કેટલાક મુખ્ય મુદ્દાઓ પર ગહન ચર્ચા થઈ. આ મુલાકાત એ માત્ર એક ઔપચારિક રાજદ્વારી મુલાકાત નહીં, પરંતુ અનેક સ્તરે નિર્માણ પામતા સમીકરણોને સ્પષ્ટ કરવાની કૂણજ સાબિત થઈ.
દ્વિપક્ષીય સહયોગ અને ઊર્જા ક્ષેત્રે સહમતી
ક્રેમલિનના પ્રવક્તા દિમિત્રી પેસ્કોવના જણાવ્યા અનુસાર, આ બેઠકમાં રશિયા અને ઈરાન વચ્ચેના વ્યાપક સહયોગ ખાસ કરીને ઊર્જા ક્ષેત્રે (ઓઈલ અને નેચરલ ગેસના વ્યાપાર) વધુ મજબૂત કરવાની દિશામાં ચર્ચા થઈ. બંને દેશો સંયુક્ત પ્રોજેક્ટ્સ તેમજ ઈન્ડસ્ટ્રિયલ કોલાબોરેશન વધારવા માટે તૈયાર છે.
પરમાણુ મુદ્દે સહયોગ અને એકમતી
ઇરાનના વિદેશ મંત્રાલય દ્વારા મળેલ માહિતી અનુસાર, પરમાણુ કરાર (JCPOA – Joint Comprehensive Plan of Action)ને ફરીથી જીવીત કરવા માટે રશિયાએ પોતાના સમર્થનનો પુનરાવર્તન કર્યો છે. અરાકચીનો દાવો છે કે, “ઇરાનના પરમાણુ હક્કોનું રક્ષણ કરવો એ તેમની રાષ્ટ્રીય નીતિ છે, અને રશિયા આ મામલામાં નિષ્ઠાપૂર્વક સહયોગી રહી છે.” આ મુલાકાત મસ્કત (ઓમાન)માં આવનારી US-ઈરાન પરમાણુ વાટાઘાટોની પૂર્વ તૈયારીનો ભાગ માનવામાં આવી રહી છે. રશિયાની ભૂમિકા તટસ્થ મધસ્થ તરીકે થઈ શકે છે.
મધ્ય પૂર્વમાં શાંતિ અને તણાવ ઘટાડવા ચર્ચા
અરાકચી અને પુતિન વચ્ચે ઈઝરાયેલ-ગાઝા યુદ્ધ, યમન સંઘર્ષ અને લેબનાન-ઈઝરાયેલ તણાવ જેવા મુદ્દાઓ પણ ચર્ચાઈ. રશિયા અને ઈરાન બંનેએ મધ્ય પૂર્વમાં તણાવ ઘટાડવા માટે શાંતિમય ઉકેલો લાવવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો. ઇઝરાઇલ-પેલેસ્ટાઇન સંઘર્ષે જે રીતે વિશ્વ રાજકારણમાં અસરો પેદા કરી છે, તે પર પણ આ બેઠકમાં ચર્ચા થઈ હોવાનું માનવામાં આવે છે. આ બેઠકના અનુસંધાનમાં, શુક્રવારે ઈરાનના વિદેશ મંત્રી અરાકચી અને રશિયાના વિદેશ મંત્રી સેરગેઈ લવરોવ વચ્ચે પણ એક વિશિષ્ટ બેઠક યોજાવાની છે. આ બેઠકમાં મહત્ત્વના દસ્તાવેજો પર હસ્તાક્ષર થઈ શકે છે અથવા સંયુક્ત નિવેદન પણ બહાર પડી શકે છે.
આ બેઠક રશિયા અને ઈરાન માટે માત્ર વ્યાપારી કે રાજદ્વારી દ્રષ્ટિએ નહીં, પરંતુ વિશ્વ વ્યાપી રાજકીય સમીકરણો અને તણાવમાં રાહત લાવવા માટેનું કૂંજર દોરણ બની શકે છે. રશિયા, ચીન અને ઈરાનનો ત્રણધારી સહયોગ હવે વધુ ખુલ્લેઆમ વિશ્વ મંચ પર દેખાઈ રહ્યો છે, જે પશ્વિમ દેશોને નવી ચર્ચાઓ માટે દબાણમાં મૂકે છે. વિશ્વની અગ્રશ્રેણીની રાજકીય શક્તિઓ જ્યારે કૂતનૈતિક દોરમાંથી પસાર થઈ રહી છે ત્યારે રશિયા અને ઈરાન વચ્ચેની આ બેઠક અનેક સંકેતો આપે છે – શાંતિના પ્રયાસો, શક્તિના સમીકરણો અને પરમાણુ કરારની દિશામાં નવા દાવો. મસ્કતમાં થનારી આવનારી US-ઈરાન વાટાઘાટો માટે આ બેઠક એક પૂર્વસૂચક સપાટી પર કામ કરતી દેખાઈ રહી છે.